„PLATT FÖR HÜÜT UN MORGEN“, NEDDERDÜÜTSCH AUTORENDREPEN 2022
Johann-Martin Frahm
Nix Lesen
„Nu heff ik doch de ‚Switsch‘ vun’n Wiehnachtsmann kregen mit twee Spelen! Man keeneen will mit mi spelen! Papa nich, de anner Oma un Opa ok nich. All seggt se, dat se dat nich köönt. Opa, kannst du nich mit mi spelen?“
„Ik kann dat ja mal versöken, Kalle, aver vördem leest wi noch de Geschicht to Enn.“
„Dat duert doch aver noch so lang, de Geschicht, Opa!“
„Ja Kalle, denn musst du di wull anstrengen bi’t Lesen. Nu man to!“ Twintig Minuten later weer dat denn ok sowiet. De Geschicht weer to Enn.
„Kalle, du musst mehr un oft lesen, dormit dat smediger geiht mit di. Du bruukt lang Tiet bi‘t Lesen, du söchst in dien Bregen de Bookstaven un finnst de nich tiedig. Lesen musst du jümmers överall un jeden Dag wedder. Inkoopszeddel, Narichten, Huusopgaven, Bruuksanwiesen, usw. Dor kummst du nich an vörbi. So, Kalle, un wat is mit dien Speel?“
„De Steker mutt dorhen! Un dat to’n Feernseher, Opa. Hier is dat Ding för den Stroom. De höört dorin un de Lütte in de Statschoon hier, Opa. Ik kenn mi dormit ut. Den Chip heff ik al insett. Wenn de Steker för Stroom binnen is un de Feernseher an is, denn köönt wi glieks spelen Opa. Wullt du de Een oder wullt du de Twee?“
„Kalle, wat heet hier Een un Twee?“
„Opa, dat sünd de Reglers to’n Spelen, hier de Rode is de Een un de Blaue is de Twee. Dor vörn sünd twee Wackelknööp, de rechte is för vör un torüch un de linke för op un dal. Hier an de Siet is noch en Knoop, wenn du scheten wullt, to’n Bispeel op Luftballons.“
„Hest du ok en Bruuksanwiesen för de Reglers un dat Speel?“
„Och Opa, sowat bruukt wi nich. Ik kenn dat doch al all. Laat uns man spelen. Ik schallt dat nu in un denn söökt wi uns wat ut.“ Un de Flimmerkist fangt ok al an un buut de Sieden op. Kalle drückt verscheden Knööp an sien Regler, so gau kann ik gor nich kieken un ok nich lesen. As Brillendreger geiht dat ok männichmal nich so gau. Ik denk mi blot, dat Kalle dat al richtig maken deit.
„Ik bün Sam un du Opa? Du kannst di een utsöken, Fred, Cora, Bella, wokeen wullt du ween?“
„Ik nehm Cora! Un woans krieg ik dat nu hen?“
„Och Opa, du stüerst dien Punkt mit vör un torüch op Cora un knippst Enter!“
„Aha, un woneem is Enter?“
„Dat is de Knoop ünnen in de Merrn. Dat weet man doch Opa!“
„Ja Kalle, aver Opa nich! Un wat maakst du nu? Du knippst jümmers op dien Knööp rüm, dat flimmert vun een op dat annere Bild. Dor weer doch wat to’n Lesen? Wat stunn dor denn? Ik kunn dat gor nich so gau klook kriegen, as dat du dat Bild wedder wegknippst hest. Hest du dat denn leest? Wat stunn op de Tafel?“
„Och Opa, dat bruukt wi nich lesen, dor steiht nix wat wichtig is. So, Opa, nu geiht dat eerste Speel mit Level 1 los. Du musst ok drücken, domit du achteran kummst! Opa, mit den rechten Wackelknoop.“
„Kalle, Speel 1, Level 1, un wat schüllt wi hier maken? Blots dörch de Landschop lopen? Wat is de Opgaav, woneem steiht dat schreven, wat wi maken schüllt?“
„Och Opa, dat bruukt wi nich. Ik scheet de Bösen af un sammel dat Punkten in. Du musst blot achteran kamen. Mehr nich.“
„Opa, wat hest du nu maakt? Du blockeerst mi, du huukst op mien Schullern, ik kann nich mehr scheten un sammeln! Kumm dor dal!“
„Jung, ik heff nix maakt. Ik bün blots lopen un heff ok mal schaten. Mehr nich!“
„Ik bün de Een un kann blot scheten. Du un ik wi köönt tohoop sammeln. Nu spring wedder dal vun mi! Jump hooch un denn na achtern weg!“
„Kalle, un woneem weetst du dat vun? Du hest doch nix leest!“
„Dat hett Malte mi verkloort. Mit denn heff ik dat al speelt un dor muss ik jümmers achteranlopen.“
„Aha, Malte hett di dat verkloort, un jüst de kann noch leger lesen as du. Un du glöövst em dat?“
„Ja, Maltes Vader hett dat mit em speelt, un dorher weet Malte, woans düt Speel funktioneert. So, Opa, nu rünner un denn mööt wi wiederspelen, sünst is uns eerst Leven weg!“
„Wat heet dat denn nu wedder ‚uns eerst Leven is weg‘? Woans schall ik dat nu verstahn?“
„Och Opa, du hest do mehr as een Leven in düt Speel. So, gliek hebbt wi Level 1 schafft, un denn kummt Level 2. Kiek hiern wi sünd ant Teel un hebbt 7 Punkten kregen. Nu kummt Level 2.“ De Mattschiev flimmert wedder, Kalle knippst vun een Bild to dat neegste, lesen kann keeneen wat.
„Kalle, hest du de Opgaav even leest? Wat schüllt wi nu maken, verkloor mi dat doch mal!“
„Ach Opa, wi loopt, ik scheet, un wi tohoop sammelt de Punkten wedder in. Mehr stunn dor nich.“
„Un woher weetst du dat? Vun Malte? Wieldat he mit sien Vader dat speelt hett? Jüst Maltes Vader kummt aver mit Bruuksanwiesen to mi, dat ik em de verkloren kann. He kann dat nich so goot lesen un nich so goot ümsetten! Un bi düt Speel hett Maltes Vader allens leest? Büst du seker? Denn bün ik aver neescherig op de annern Levels! Löppt dat dor ok so?“
„Ja Opa, aver bi Level 7 kaamt Malte un ik nich wieder. Maltes Vader is dor ok noch nich wieder mit kamen.“
„So Kalle, wi fangt nu an un leest bi jeedeen Level, wat wi dor to daan hebbt un denn eerst maakt wi wieder. Is dat ok för di Kalle? Wenn ja, denn fangt wi nu ganz vun vörn an un du leest vör. Un wenn wi dat verstahn hebbt un weet, wat wi maken schüllt, denn knippst du eerst dat Bild wieder.“
Na twee Stunnen hebbt de beiden dat schafft un sünd nu al bi Level 10 ankamen. Kalle is rein ut de Tüüt un will ok geern wiederspelen, aver Kalles Vader is kamen un will en wedder afhalen.
„Hallo Papa! Opa un ik sünd nu al bi Level teihn, wieder as Malte un sien Vader. Un weetst du worüm? Wieldat Opa mi wiest hett, dat Lesen, ok wenn dat noch so lütt schreven is, doch bannig wichtig is. Ik mutt nu fix veel lesen, domit ik beter warr, in’t Lesen un ok mit dat elektroonsche Spelen!“
Sünnstrahlen blievt
De Sünnenstrahlen? De warmt mi nich.
Dat Singen vun de Amsel? Ik höör dat nich.
Ik sitt op de Schuckel ünner uns Appelboom, aver ik schuckel nich.
De Dag weer so schöön, de Sünn schien an’n Morgen al hell un warm vun’n Heven dal. In uns Goorn harrn wi uns Fröhstück op’n Disch opdragen. Tosamen harrn wi Fröhstück eten, dat Blatt leest un de Sünn op uns Huut schienen laten. Dat weer kommodig warm, denn de Wind weer inslapen. De Deek, de ik vunmorrn op den Hüker leggt harr, harrn wi to’n Sitten nich bruukt.
Nadem dien Vader Tschüüß seggt harr un to sien Arbeit fohrt weer, weren wi in uns Goorn bleven un harrn uns in‘n Schadden vun uns Appelboom op de Deek sett.
Dat duer nich lang, dor harrst du di op de Siet leggt un büst inslapen. Ik weer opstahn, weer in uns Huus gahn un harr mi mien Roman ut de Stuuv haalt un weer wedder to di op uns Deek kamen. Wolang harr ik in uns Goorn keen Book mehr leest? Ik glööv, dat weer, as du noch in’n Kinnerwagen legen hest un dat is nu meist een Johr her. Nu kunnst du ja al lopen, wenn ok blots wackelig, aver dat woor jümmers beter.
Twüschendörch weer ik kort noch mal in uns Köök gahn, un harr uns wat to Drinken haalt. Ik wull ja nich eerst, wenn du opwaken deest, för di un mi wat to‘n Drinken halen. En lütt beten Aaft to’n Eten harr ik ok in den Schötel mit Deckel mitbrocht un dorto en Mess. Een schönen Appel, een weke Beer un schöne, rode, saftige Eerdberen, denn de muchst du jümmers so geern.
As du so üm un bi na en Stünn opwaakt weerst, harrst du di bannig freut. En gele Sommervagel fladder üm uns rüm. Wi harrn em tokeken, woans he fladdern dee, woans he sik op de Blööt vun de Blööm dalsett harr. Jümmers gungen sien Flünken in’t Sitten op un dal, un du harrst dien Freund an den Summervagel. Dien Krieschen weer ok man liesen, so floog de Summervagel ok nich weg. Sülvst, as du mit dien lütte Hannen mal klappt harrst, weer he bi uns in de Neegde bleven. Wi harrn uns mit den lütten Fründ so vergnöögt. Vun uns Aaft harrn wi den lütten söten Sommervagel en lütt beten afgeven. De floog jümmers twüschen dat Stück Appel un de Eerdbeer hen un her.
In’t Huus röter uns Telefon. Man, ik harr vergeten uns Telefon mit ruttonehmen. Argerlich gung ik rin üm dat Ding to holen. In de Köök op uns Kökendisch leeg de Apparat un ik harr ok foorts den Knaken in de Hand.
Dien Papa weer an’n Draht, he harr en wichtige Aktennotiz op sien Schrievdisch baven in sien Büro liggen laten. Nu bruuk he en poor Angaven bi de Arbeit, he weer jüst in en Konferenz.
Ik weer nu gau de Trepp hoochsuust un heff em ut dat Papeer de Angaven dörchgeven. Dat harr nu aver doch en Momang länger duert, as ik vermoden dee.
As ik nu in den Goorn torüchkeem harr ik mi bannig verfehrt, du leegst nich mehr op de Deek. Dat Bloot schoot mi in’n Kopp, mien Hart pucker as wild. Ik harr na di schregen un ropen, narms kunn ik di sehn. Ik kreeg batz en Geföhl, as wull mi en de Görgel tokniepen. Vör luder Angst harr mien Lief en Schock, ik wuss ni na vörn, na achtern, na links un na rechts, wo schull ik toeerst söken? Mien Gedanken worrn jümmers willer un gresiger.
Weg kunnst du nich ween, üm uns Goorn weer ja en Tuun un to de Straat weren de Garaasch un en Poort. Achter jeden Busch harr ik söcht. Dat Geföhl, dat mi de Been wegsacken wullen, woor jümmers grötter. Aver ik muss doch söken, ik muss mien doch Beke mien lütte Deern finnen!
Op eenmal full mi in, dat bi uns Schuppen de Tuun nich ganz ranföhrt worrn is. So kapp veertig Zentimeter fehl dor. To sehn weer dat Lock nich, denn dorvör seet en Süreen. Dat Lock weer noch ut de Tiet, as de Unkel un de Tant vun mien Mann in dat Huus wahnt harrn. För dree Johr sünd de in dat Olenheim ümtrocken un harrn dat Huus verköfft. Dat Lock weer vun uns vergeten worrn.
Nu kreeg ik dat bannig hild, kroop achter den Busch. Dörch dat Lock kunn ik in en Deel vun den Naversgoorn kieken un seeg dor den lütten Sommervagel flattern. Vun Beke weer aver nix to sehn.
Weer se den Sommervagel nalopen?
Ik weer denn dörch dat Lock kropen un harr den Goorn afsöcht. Vun Beke harr ik aver nix sehn. Achter de Terrass weer en Buxboomtuun, över den ik nich röverkieken kunn. So weer ik denn noch wieder in den Goorn gahn. Aver wat weer dat, en lütten Pool to’n Swümm achter den Buxboom? Dorvun harrn wi ja nienich wat wusst. Uns Navers harrn uns nix dorvun vertellt.
Ik gung noch wieder an den Pool ran un … seeg wat in den Pool swümmen. Mi schoot dat in’n Kopp. Ik schreeg luud op un leep as dull to de Steed an den Pool, sprung rin un haal mien Deern ut den Pool.
Mit alle Kraft reep ik üm Hölp, versöök dat Water ut ehren Lief ruttodrücken un geev ehr mien Aten. Twüschendörch reep ik jümmers wedder üm Hölp.
De Naversche keem rutlopen, leep wedder in’t Huus un keem mit dat Telefon an ehr Ohr wedder rut to in den Goorn. Ik harr wiederhen mien Deern mien Aten geven un wieder un wieder un …
Opwaak weer ik in’n Krankenhuus.
Schuckeln? Ne, schuckeln kann ik nich. Ik kiek jümmers op den Placken, woneem de Deek in’t Gras in de Sünnstrahlen leeg, woneem se slapen hett, woneem wi vergnöögt weren. Ik will se so geern eien, ehr över ehr flassblonnen Hoor strakeln.
Ik seh se, aver ik kann ehr nich mehr föhlen.
