„PLATT FÖR HÜÜT UN MORGEN“, NEDDERDÜÜTSCH AUTORENDREPEN 2023
Sonja Dohrmann
De Freeheit to gahn
Mien Gedanken swieft wedder af – egentlich dröfft dat nich ween. Mien Fründin meent, man mutt sik af un an op wat Nees inlaten, in annere Welten induken un de egen geistig Kimm utwieden. Faken glückt mi dat, aver nich vundaag. Sünnerlich nich, wenn blangen mi de egen Mann to snorken anfangt. As ik em in ‘e Siet knuff, kickt he blots bedröppelt. Wenn de dor boben us mitrieten wörrn, denn kunn man wunnerbor annere Welten wieswarrn – von “Buten vör de Döör” bit hen na “Andorra”. Man lehrt Persönlichkeiten kinnen: Götz von Berlichingen, Minna von Barnhelm un sogor de heilige Johanna. Nu, dor wi en Theoter-Abo hebbt, dröfft wi de Arbeiden von grote Schrieverslüüd so as Bertolt Brecht, Henrik Ibsen bit na Schiller bewunnern un ok vun Lüüd ut disse Tiet so as Elfriede Jelinek oder Peter Stamm. Nich de Schrieverslüüd, sünnern de Schauspelers bewunnert wi.
In ‘t Theater gahn is wat Besünners un dorto treckt wi us fein an. Ümmerhin geiht dat in ‘t Theater un nich blots in ‘t Kino! Wi sünd even keen Kulturbanausen. För dissen Anlaat hett mien Mann vör korten en Antog kregen. Doch wiel dat he sik meist scheneert, Theaterkoorten to besorgen, fraag ik mi bilütten, ob he gegen den ne’en Antog oder gegen dat Theater en Wedderwillen hett. Nu sitt ik mit em hier in’n Saal un dor vörn op de Breder, de de Welt bedüden doot, spelt se un spelt – kummt aver bi us hier ünnen nich an.
Middewiel drömt mien Mann sien egen Vörstellen. Dor fangt dat to ruscheln an. Vörsichtig dreih ik mi üm. En Keerl puult en Buntje na den annern ut ‘t Poppier. Sien Fro stött ehm ok in ‘e Siet. Woveel Mannslüüd in’n Theater woll knufft warrt? Wieder achter us knücht een Minsch de ganze Tied. Wat för en Unroh! Dree Reegen vör us steiht een op und geiht, sachs op ‘t Klo oder… na Huus? Mien Fründin meent jümmer, na Huus gahn, geiht gor nich, dat is en Unoort. Een mutt dat ganze Stück ankieken. Kann ween, en unvermodens Enn bringt eerst dat grote Pläseer. Man mi piesackt dat Stück! Ik heff dat Geföhl, de Schauspelers sülvst langwielt sik. De Klock seggt, noch en halfe Stünn.
Wenn en Stück de Tokiekers mitrieten deit, vergeiht de Tied so gau, dat man amenn dinkt, worüm fallt de Vörhang nu al. Ik heff dat ok al anners belevt un even ok vundaag. Nich, dat ik nix för neemoodsche Experimente överheff, solang se intressant sünd un en normal billt Minsch de Geschicht verstahn kann. Na dat letzte gräsige Stück hebbt mien Mann un ik us daaglang fraagt, wat dat schull, dat en Schaupeler sik de Büx rünnertrecken müss un sik nackig wiest harr. Wenn dat to dat Stück passen wörr, aver blots to’n Schockeeren? Mutt dat ween? Noch schlimmer as Schockeeren is Langwielen. Denn warrt mien Mann hibbelig un drückt jümmer mien Hand un kickt mi mit en sünnerlichen Blick an: Ja oder ne? Vundaag nickköpp ik em to. He grient tofreden. Noch teihn Minuten.
Mitünner verstaht de Tokiekers en Stück ok nich, wiel dat ganz anners spelt warrt, as man ‘t kinnt. So as nülich. Wi hebbt us en Klassiker ankeken, den ik in ‘e School leest heff. Op de Bühne wöör glieks in’n eersten Akt en Figur, de vun’n Afloop egens eerst veel later kamen müss. De ganze Tied kunn ik mi nich konzentreern, ik müss grüveln, wat dat to bedüden harr. Mien Mann in sien smucken Antog kickt mi wedder an. Noch veer Minuten.
Tokamen Maand kiekt wi wat to’n Högen an – wi geevt nich op. Vundaag schon. Anners as mien Fründin bün ik de Menen, jeedeen kann gahn, wenn dat Stück gor nich toseggen deit – man eerst in ‘e Paus!
Endlich! De Vörhang fallt! Wi hebbt Dusel, hebbt an’n Rand vun us Reeg setten. Nu aver gau an de Gordroov un us Mantels halen. Vör us steiht en junge Fro und gifft ehr Mark af. De Gordroovenfro fraagt: “Wüllt Se ok Ehrn Regenschirm? Oder blots de Jack för de Paus?” De junge Fro antert so as vör ‘n Kopp stött: “Paus? Ik dink, dat Stück is to Enn. Üm Himmels Willen, ik nehm allens!” Tominnst hier hett man de Freeheit to gahn un de mutt man wohrnehmen.
Hitte Tieden
Wat för en langen Sommer in ‘t letzt Johr!
Jeden Dag vun ‘e eerste Morgenstünn
bit na’n Avend hen brenn de gulden Sünn
un de Himmel wöör jümmers blau un klor.
Dat wöör nich blots warm, dat wöör bannig hitt,
in ‘e Stadt, op ‘n Land, vör un achtern Tuun –
dat Gras un de Bööm wörrn överall bruun.
Disse Sommer sett us to, de nöhm us mit!
Dor buten müch sik bald keeneen schinnen,
Lütt un Groot söchen sik ‘n beten Schatten
oder leten sik glieks dal op ‘e Matten.
Dissen Sommer bleev man beter binnen!
Jeden Dag tööv man op ‘n kräftig Schuer
för Planten, Blomen, Minschen un Deerten,
ja, ja – Regen kunn man nich noog weerten
un dat see nich blots de kloke Buer.
De Urlaubers, de fünnen dat Weer prima,
man de Buern, de verlören meist den Moot –
denn ‘t Koorn op ‘e Feller güng ‘t gor nich goot.
Leeg dat woll doch an’n Wannel vun’t Klima?
Vele Weken ohn een Dropen Regen,
Hitt un Dröögde harrn us bös in ‘e Tang –
dor wöör ‘t een bilütten meist Angst un Bang.
Jeedeen wüss nu, Natts is ‘n groten Segen!
Un nu? Harvst vörbi, Winter wöör al dor –
hebbt wi dat Klima-Thema vergeten?
Na so en Johr mööt wi egens weten,
de Wilt liggt in us Hannen, dat is mol kloor.
Nu steiht de nächste Sommer vör de Döör –
noch nöömt man Sünnenschien dat gode Weer.
Doch wenn ‘t Water deep un de Soot is leer,
denn fehlt us opletzt för ‘t Grusen de Wöör.
Markt wi amenn, dat is al täämlich wiet,
un maakt wat gegen den Klimawannel?
Man de bedrifft mit Minschen keen Hannel,
villicht blifft us nich mehr all to veel Tied.
