Plattdüütsch 4.0 – Vördrag över de Tokunft vun en lütte Spraak
Ik heff düssen Vördrag heff ik an’n 25. Jamuar in Schuby hollen. Geern gah
ik dormit op de Reis un besöök Se mit düssen Vördrag.
Platt is in de Folklore-Eck lannt un hett mang Drachten un Strohdackhüser luutloos vör sik hendämmert und -stöfft. Man harr sik nich wunnert, wenn’t irgendwann eenfach weg west weer. Ut dat Leven verswunnen un uns frömd worrn as de holden Botterfäter in’t Heimatmuseum oder stahn bleven as en schöne Erinnern an de Kinnertiet mit Oma un Opa. Man dat schull anners kamen. Wokeen harr sik vör en poor Johr vörstellen kunnt, dat wi maal meist 30 Grundscholen in’t Land harrn, an de Plattdüütsch vun de eerste Klass an ünnerricht warrt, so as dat nu is? Nedderdüütsch vun lütt op an. Vör Dusende Kinner in Sleswig-Holsteen is dat middewiel Alldag. Al lang is de Regionalspraak ok in’t Internet ankamen. De Oostfreessche Landschap hett en Online-Wöörbook mit 45.000 Indrägen opsett. In dat kiekt dääglich bi 800 Lüüd Begrepen na. Un ok bi Facebook is Nedderdüütsch lannt: de Grupp „Plattdeutsch – the language of the champions“ hett meist 6.400 Mitglieders.
To sülvige Tiet is musikaalsch wat op den Weg kamen. Eerst möök Ina Müller mit ehr Hits Platt för de Generatschoon üm de 50 wedder intressant. Un denn trucken „De Fofftig Penns“, Plattrappers ut Bremen, na. De hebbt reinweg en lütt Wunner togang kregen. In jümehr Kunzerten höört jung Lüüd vun 20 bit 40 nich blots friewillig plattdüütsch Musik, nee, se singt ok noch mit un danzt dorto. Dat hett dat al ewige Tieden nich mehr geven. Plattbeats, de Songcontest för Hamborg un Sleswig-Holsteen, versöcht, düssen Trend tofaten to kriegen un de Öllersgrupp vun 15 bet 30 för Plattdüütsch op de Fööt to bringen. Op de anner Siet bringt de NDR nich mehr blots Döntjes, sünnern Bidrääg över Wetenschap, Technik un Kultur mit Hand un Foot ok op Platt. Poetry Slams warrt organiseert. Un dat reckt? Achtern un vörn nich! Man dat wiest en nie‘en Weg in en Tokunft, de wedder spannend worrn is un ungewiss.
Kolumne:
Gnaad
De Bookholler vun Auschwitz warrt Oskar Gröning nöömt. Verödeelt worr he wegen 300.000 Maal Bihölp to’n Moord. So veel Minschen, as en Grootstadt Inwahners hett. He is een vun de Letzten, de noch sülvst dorbi ween sünd. Un he höört nich to de Lüüd, vun de dat in de Nageschicht vun Auschwitz so veel geven dee: De, de liekers se dat Elend vun ehr Slaapstuvenfinster ut sehn kunnen, vun nix wat afwusst hebbt. Oskar Gröning hett sik as Tüüg vun’t KZ ankeken un dat ok jümmers seggt. Man he müss sik de Hannen nich sülvst schietig maken. He weer keen brutalen Släger oder Sadist. Dat möken annern. Nee, he hett jo man blots dat Geld tellt un dat, wat se de Lüüd noch an Weertsaken afnahmen hebbt, as se na Auschwitz henkemen. Dorför mutt he nu in’t Kaschott. Natürlich hett jeedeen dat Recht, üm Gnaad to beden, ok Oskar Gröning. Wi leevt jo in en Rechtsstaat. Wo licht dat aver is, sik op Gnaad to beropen, för een as em, den se sülvst pottegal west is. Dat is doch tominnst wunnerlich.
Kacheln
Ik weer blots kott in de Baadstuuv un meist al wedder rut, as mi de Kacheln infullen. An de Siet, wo de Baadwann is, hebbt sik ´n poor lööst. Ik dach, ik harr noch twee Kartons vun de witten Kacheln un Klever in de Afsiet un dorüm heff ik al maal op looshaut. Ik heff mi den Hamer ut de Kist mit dat Warktüüch rutkregen, bün rünnerlopen und heff enfach maal anfungen. Af un to mutt ´n Mann even doon, wat ´n Mann doon mutt un jüst düsse Maandag weer dat wedder sowiet. Un dat hett Spaaß maakt! Wenn Se dat noch nich utprobeert hebbt, dor kann ik Jüm bloots to raden. Nehmt Se sik den Hamer ut de Warktüüchkist, haalt Se vernünftig Swung un haut Se maal so richtig gegen den Klöterkraam in Ehr Baadstuuv. Dorna warrt Se sik bannig wat beter föhlen. Tominnst mi güng dat so. As denn noch so´n ganze Flaag Kacheln rünnerkemen, leep mi dat richtig warm över’t Krüüz.
